I SIGNORI DI MANDELLO VENDONO A NAPOLEONE DELLA TORRE I LORO DIRITTI DI SIGNORIA IN GRANTOLA VALTRAVAGLIA (1)

I vicini di Grantola si trovarono un bel dì talmente gravati di debiti da vedersi impossibilitati a soddisfarli: un vero fallimento per quella piccola vicinia. I debiti furono incontrati per via di mutui allargatisi per interessi non pagati e per conseguenti spese, come risulta dai relativi istrumenti richiamati in questo atto di vendita, ma non vi è detto per quale causa. Certamente per gravi bisogni locali, e forse, in origine, per liberarsi dai diritti signorili della famiglia dominante, poiché il compilatore delle Consuetudini di Milano del 1216 nota come ai suoi tempi i signori di terre avessero già ceduto parte dei loro diritti o per denaro o per altre cause (2). Comunque sia, non trovarono altra via d'uscita che di sottomettersi, con tutti i loro averi ed eredi, alla signoria di Guido e Tisio, figli del fu Pilliziario, feudatario imperiale di Maccagno, col patto che i nuovi signori avrebbero sborsate, per essi, ai diversi creditori 300 lire terzole nelle quali i medesimi fratelli sarebbero stati compensati delle 110 lire che i vicini di Grantola dovevano loro per un mutuo contratto con Pilliziario il 30 aprile 1228.
La piccola comunità, dai pochi accenni che si ricavano dalla pergamena, si reggeva con due consoli, nei quali si accentrava la suprema autorità del comune; di ufficiali minori non si fa parola che del camparo, ma non ne sarà mancato qualche altro com'era costume nel contado milanese (3). È da notarsi il fatto che la vicinia di Grantola era retta da due consoli fin dal 1217, mentre nella vicina castellanza arcivescovile perdurava ancora nel 1283 il decanato, e l'elezione dei consoli vi era espressamente proibita (4): gli enti ecclesiastici, osserva il Fumagalli, erano più tenaci delle antiche pratiche, essendo inalienabile il patrimonio da essi amministrato (5).
Non v'è dubbio che sarà riuscita amara a quegli uomini la perdita della loro autonomia in un tempo appunto nel quale si lottava dovunque dai rustici, sotto diverse forme, per redimersi dagli obblighi delle signorie rurali. La sottomissione ai signori da Mandello importava loro l'obbligo di dare ogni anno una grande albergaria decente e conveniente - e cioè vitto e alloggio - ai predetti signori e ad un milite, qualora volessero condurlo seco, ed ai loro cavalli; 20 moggia di grano, e cioè 6 di miglio, 6 di panico, 4 di fave e 4 di segale; 4 carri di vino del luogo; 65 fusi di canapa. Inoltre due fornaciate di calce. Potevano a scelta sborsare in cambio ai loro signori 18 lire ogni anno. La segale e le fave dovevano essere consegnate a S. Lorenzo, il grano minuto a S. Martino, il vino alla vendemmia. Della calce una fornaciata doveva essere fatta in maggio, e l'altra in agosto.
Questi contributi sono chiamati nell' istrumento fitto o prestazioni. Tuttavia il fitto propriamente detto, dovuto dai rustici quali locatari dei fondi, era qualche cosa di diverso dalle prestazioni o condizioni le quali erano dovute iure districti, come, ad es., 1'albergaria. Nei luoghi dove i signori erano ad un tempo padroni di terre e signori del luogo, questi diversi contributi, non sempre sono ben distinti negli atti.
Dopo la morte di Guido, il fratello Tisio e il nipote Ugorino cedettero a Napoleone della Torre, che acquistò anche in nome dei fratelli e dei nipoti, figli di Alamanno, tutti i diritti e i fondi a loro pervenuti, - ratione prestationum preteritarum et predictorum iurium et que fuerunt predictorum debitorum - per la somma di lire 300 terzole, in pieno e libero dominio,
esclusa qualsiasi eccezione, e tali e quali com'erano goduti dai Mandelli.
L'atto fu rogato nella curia del Comune di Milano il 24 luglio 1263.

DOCUMENTO

In nomine domini. Anno dominice Incarnationis Millesimo ducentesimo sexagesimotertio, die martis vigesimoquarto die mensis lullii. Indictione
sexta. Coram domino Falchono de Anna (6) consule iustitie mediolani eoque aprobante et laudante et suam auctoritatem suumque decretum ad omnia infrascripta interponente et prestante et dante. Cum olim ugo de
ravaxina et Ubertus de sara et Brexanus de monte et vigo et Petrus Cavalerius et Ottobellus de grantora et Guifredus homiti et Mezopanis de vocco et Ubertus homiti et pastore de Indemini et Iacobus de vocco
et guido loca et Petrus Zomellus et Iohanes botta et lafranchus Zomellus et Martinus de magistro omnes vicini (7) loci de Grantora essent nimio debito gravati an tantum quod etiam universe eorum res et bona et facultates ad ea debita non suppetebant. Et ideo ipsi omnes prenominati de Grantora ex eorum propria voluntate et non cohacti ex una parte. Et dominus Guido et Tixius fratres filii quondam domini Pilliziarii de Mandello (8) seu Bomus bos nomine et vice et ad partem ipsorum domini guidonis et Tixii ex altera parte, taliter inter se convenissent videlicet quod predictus bomus vice et nomine predictorum domini guidonis et Tixii seu ipsi dominus guido et tixius dare et solvere deberent creditoribus predictorum hominum de grantora de propriis denariis ipsorum domini guidonis et tisii usque ad libras trecentas tertiolorum ubi eisdem domino guidoni et tisio melius videretur expeditos. In quibus libris trecentis predicti dominus guido et tisius compensarent illas libras centum decem tertiolorum quas ipsi dominus guido et tisius recipere debent ex causa mutui a predictis hominibus de grantora et de quibus denariis extabat publicum instrumentum traditum et scriptum per Albertum iudicem filium marchixii de bixolla de loco luvino notarium millesimo ducentesimo vigesimooctavo die ultimo aprilis. In quo instrumento continetur Albertum de nigro et petrum cavalerium consules loci seu vicinancie de grantora nomine illius vicinie seu loci et ugo de ravaxina et petrus de Zimello et Martinus nepos eius et Vincentius de ravaxina et Iohanes botta et petrus de sara et lazarus botta et Guillielmus filius Nigri et Guifredus homiti pastor de Indemini et Guido locca et perosus de vico et mezopanis et Iacobus et pavisius et pedrulfus botta et Ottobellus filius quondam grantori et Ubertus de sibiria et Albertus botta et lafranchus de Villana omnes vicini infrascripti loci de grantora debitores fuisse et esse et stetisse de libris septuagintaduabus et soldis duodecim tertiolorum sortis Avosto filio quondam lafranchi muse de loco luvino recipienti ad partem et utilitatem domini pillizarii de mandello de reliquis denariis pro expensis et guiderdono ipsorum denariorum sortis a quibus creditoribus predictorum hominum et vicinorum de grantora dicti dominus guido et tisius vel eorum nuntius recipere deberent iura et actiones de eo quod solverent contra omnes debitores et fideiussores. Ita quod in locum creditorum essent et succederent cuius rei causa prenominati de grantora superius in prima parte supposuissent se cum universis eorum heredibus et bonis sicut homines familiares dominationi dictorum domini guidonis et tisii in manu suprascripti bomi recipienti nomine et ad partem suprascriptorum guidonis et tisii et suorum heredum. Ita quod ex tunc in antea usque in perpetuum deberent dominari et distringi per predictos dominos guidonem et tisium et suos heredes sicut familiares persone que sunt in alterius dominatione et districtu et dominantur et distringuntur per dominos suos. Et insuper promisissent sub ipotecha suorum bonorum quilibet eorum insolidum quod extunc in antea darent et solverent et consignarent et facerent eisdem domino guidoni et tisio et suis heredibus annuatim inperpetuum albergariam unam magnam decentem et convenientem ipsis dominis et uni milliti si secum millitem ducere vellent et sotietati et equis eorum. Et modios viginti blave cuius blave essent modii sex millii et modii sex panici et modii quatuor fabarum et modii quatuor sicalis omnia eis data et consigna (sic) vel in loco eorum in ipso loco et plaustra quatuor vini illius loci et fusarios sexaginta canapi (9). Et facere ad utilitatem ipsorum dominorum guidonis et tisii in ipso loco calcheras duas calzine aut eis dare annuatim libras decemocto ad libitum predictorum de grantora videlicet sicalem et fabas in quodlibet festo sancti laurentii et unam ex ipsis calchariis de mense madii et aliam in quolibet mense Augusti et vinum in quibuslibet vendemiis et minutum ad festum sancti martini cum expensis et damnis ut per omnia et in omnibus continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per Anselmum filium quondam oprandi lignatii notarium de contracta de carduce Millesimo ducentesimo trigesimo tertio, die dominico decimo die ante kalendas decembris. Et quod predicti dominus guido et tisius seu predictus bomus eorum nomine solverint predictos denarios infrascriptis hominibus creditoribus suprascriptorum de grantora et ab eis receperint ipsi de mandello seu predictus bomus nomine ipsorum domini guidonis et tisii iura et actiones de ipsis creditis videlicet a petro gibelloti de burgo varisio de libris duodecim tertiolorum sortis. Quas libras duodecim Iacobus mullinarius filius quondam malvestradi mullinarii et lafranchus filius quondam zanelli de suprascripto loco grantora olim consules eiusdem loci nomine et ad partem comunis illius loci predicto petro dare tenebantur et obligati erant ex causa mutui ut continetur in quondam publico instrumento tradito et scripto [per] Alcherium iudicem filium quondam Guillielmi de la Cassina (10) notarium millesimo ducentesimo decimo septimo die mercurii die sexto septembris. Et item de libris tribus et soldis quatuordecim tertiolorum sortis quas predicti Iacobus mullinarius et marchixius filius quondam Ambroxii botte consules ipsius loci nomine et ad partem comunis ipsius loci et Niger de zumello et lafranchus de zumello et Araoldus filius quondam marchoaldi de sara vicini ipsius loci nomine comunis ipsius loci predicto petro dare tenebantur et obligati erant. Qui denarii remanserunt ad solvendum de guiderdono preterito dictarum librarum duodeciim sortis ut continetur in publico instrumento tradito et scripto per dictum Alcherium notarium millesimo ducentesimo vigesimo die martis decimo septimo die martii. Item de libris decem novem et soldis quatuor tertiolorum quas predictus Iacobus mullinarius cepit ad solvendum eidem petro pro comuni loci de grantora pro dispendio et guiderdono facto et preterito pro predictis libris duodecim et pro predictis libris tribus et soldis quatuordecim tertiolorum sortis, ut continetur in publico instrumento tradito et scripto per predictum Alcherium notarium millesimo ducentesimo vigesimo octavo die sabati octavo die januarii. De quibus libris novem decemnovem (sic) et soldis quatuor tertiolorum extiterunt fideiussores et principales debitores ser Dadus morosollo filius quondam domini tetari de morosollo et Albertus filius quondam marchixii botte de loco grantora ut in ipso instrumento continetur. Item de libris vigintiuna tertiolorum pro guiderdono preterito ipsorum omnium denariorum sortis a tempore instrumenti predictarum librarum decemnovem et soldos quatuor usque ad tempus cessionis facte suprascriptis de mandello seu suprascripto bomo eorum nomine ut per omnia et in omnibuss continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per predictum Anselmum lignatium notarium millesimo ducentesimo trigesimoquarto die dominico ante kalendas februarii. Et a Iacobo et Drudone fratibus filiis quondam honriconi cerponi de varisio de libris septem denariorum novorum sortis quas lafranchus filius quondam zumelli consul loci de grantora dare tenebatur et obligatus erat honrigono cerpono patri suprascriptorum Iacobi et drudonis ex causa mutui sicut continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per dadum filium Arnoldi de Aplano notarium millesimo ducentesimo decimooctavo octavo die ante kalendas maii. Pro quibus denariis fideiussores extiterant Iacobus filius quondam Malvestidi de indeminis vicinus et ser Albertus filius quondam ser Ottonis de castiliono (11) et Guillielmus filius quondam ser Arderici de grantorella. Item de libris quinque et media tertiolorum quas Marchadus filius quondam petri loche et lafranchus fiIius quondam zumelli de grantora consules totius comunis de ipso loco suprascripto quondam honrigono dare tenebantur ex causa mutui ut continetur in publico instrumento tradito et scripto per predictum dadum millesimo ducentesimo decimo octavo die tertiodecimo ante Kalendas octubris. Et inde extiterat fideiussor Marchixius filius quondam Ambroxii botte de loco grantora. Et item de libris octo et media tertiolorum sortis quas petrus zumellus et Ottobellus grantoli ambo tunc consules eiusdem loci et Vecinus de ravaxina camparius eiusdem loci et perosus de vico et guido de lotti et Iacobus mullinarius et Albertinus botta et Madius de hometis et predulfus botta et Mezopanis et jacometus et guifredus qui dicuntur de Vocho et Guillielmus de nigro et Ubertus de Nigro et Iohanes botta et Albertus Magister et petrinus cavallerius, omnes vicini illius loci nomine et ex parte comunis illius loci dare tenebantur suprascripto Iacobo honrigono eius nomine et suprascripti Drudonis. Et de quibus extiterat fideiussor et principalis debitor lafranchus zumellus de suprascripto loco ut continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per Rogerium de vineate notario et tradito et scripto per Iohaninum filium petri de scotto notarium millesimo ducentesimo vigesimoquinto die sabati quarto decimo die februarii. Et de libris duodecim soldis (lacuna) tertiolorum sortis quas lafranchus zumellus et Ottobellus de grantora consules ipsius loci nomine comunis illius loci et Ugetus de Mazio et petrus zumellus et petrus cavallerius et lazarinus de la sara et martinus de magistro et Iohanes botta camparius illius loci et Iacobus de Vocco et pedrulfus s (sic) botta et guifredus de hometis et Ubertinus de sibilia et perosinus de vigo et Albertinus botta omnes de loco grantora nomine et vice comunis illius loci Iacobo cerpano ad suam partem et drudonis fratris sui dare tenebantur et promiserant pro guiderdono et dispendio preterito de predictis omnibus denariis sortis ut continebat per publicum instrumentum traditum et scriptum per Albergatum filium quondam ferni de burgo varisio Millesimo ducentesimo vigesimo nono die iovis tertiodecimo die ante Kalendas Augusti. Et item de libris quindecim et media tertiolorum qui denarii sunt de guiderdono curso in preterito omnium suprascriptorum denariorum sortis in annis quatuor et medio. Et in ills libris septem denariorum novorum sortis quas petrus filius quondam Iacobi cavallerii et Iohannes filius quondam Alcherii botte et pedrulfus filius quondam gullielmi botte consules vicinorum ipsius loci de grantora et cum eis petrus et lafranchus fratres qui dicuntur zumelli et Ugo filius quondam martini de madio et Ubertus filius quondam Iohannis de Indeminis et Guifredus filius quondam Guidonis de hometis et Ottobellus quondam grantori et Iacobus quondam panixii et guifredus quondam Redulfi de mussedino et Albertus quondam locarni de maziago et Albertus quondam marchixii botte et Pastorius quondam Astulfi de Indeminis et Guido quondam petri locche et Perosus quondam Ugonis de vigo et Vicentius travallii de ravaxina et martinus qui dicitur de machagno, omnes vicini dicti loci nomine. Et ex parte et vice comunis illius loci de grantora dare tenebantur et obligati erant Drudoni cerpano ad suam partem et Iacobi fratris sui ut continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per dadum de Aplano notarium Millesimo ducentesimo trigesimo primo, die sabati decimo die ante Kalendas Iullii. Et in illis soldis trigintasex tertiolorum et de guiderdono curso suprascriptarum librarum septem tertiolorum sortis ut per omnia et in omnibus continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per Albertum lignatium notarium Milesimo ducentesimo trigesimoquarto die dominico (lacuna) ante Kalendas februarii. Et a ser Gualterio de daverio (12) de libris octo tertiolorum sortis et de libris decem pro usuris preteritis ipsorum denariorum. Quas guido locca et Guidonus de tremonte et lafranchus Villani et Petrus et lafranchus zumelli et Cogo madii et petrus milles et Iacobus mullinarius et Ubertus sibirie et guifredus homiti et Ottobellus grantori et Iacobus mezopanis et Guifredus de Voccho et guillielmus de nigri et ubertus et martinus de salti et pastor de Indemini omnes de loco grantora dicto domino gualterio dare tenebantur quilibet pro sua parte ex mutuo per cartam unam traditam et scriptam per Massium iudicem de Massenzana (13) millesimo ducentesimo vigesimoseptimo, die lune sextodecimo ante Kalendas Ianuarii. Et de quibus extiterant fideiussores et principales debitores ser Ardizonus de vico et ser Albertus ser ottonis ser guillielmi de grantora ut per omnia et in omnibus continetur in quodam publico instrumento tradito et scripto per Anselmum lignatium notarium millesimo ducentesimo trigesimo quarto, die Iovis septimo ante Kalendas februarii. Et a domino Petro de sexa et Amizone eius filio. Et de illis libris duodecim denariorum bonorum mediolani sortis quos dominus Albertus magister consul loci de grantora filius quondam Ottonis et Vicentius camparius de eodem loco filius quondam travallii qui dicitur de ravaxina et Guido filius quondam petri locche et pillosus filius olim A (sic) Ugonis de vigo et lafranchus filius emancipatus Villani de bivillono de loco grantora predicto domino petro filio olim domini Amici de Carcano (14) dare tenebantur per cartam unam traditam et scriptam per petrum notarium filium quondam domini gallardi de sexa notarii Millesimo ducentesimo vigesimo quarto die veneris tercio die exeunte novembre. Et item de libris tribus tertiolorum quos (sic) dominus petrus zemelli et Ottobellus grantori tunc consules atque missi comunis loci de grantora nomine et ex parte illius comunis et perosus de vigo et guido loca et Iacobus mullinarius et Guifredus homiti et Iacobus pavisius et Mediopanis et guifredus de vocco et petrus cavallerius vicini ipsius ipsius (sic) loci de grantora nomine et ex parte illius comunis dare tenebantur suprascripto domino Amizoni per cartam traditam et scriptam per massium de massenzana Millesimo ducentesimo vigesimo sexto, die iovis primo die octubris. Et item de libris viginti tertiolorum sortis quos denarios Martinus filius Ugonis de vico parabula patris et Ugo filius quondam martini de madio consul illius loci de grantora et Iohanes Botta et Guido magni de monte et buratus filius quondam guillielmi botte et petrus de sara et lazarus filius quondam petri botte et Ubertus de monte et Varisius qui dicitur de Vocco et Ottobellus de grantora et Guifredus gener maza et petrus filius
quondam Arderici de borzo et petrus cavallerius et Guido locca et martinus calgarius et Albertus filius marchixii botte et Niger de zumello et Arialdus de cavaxina et Iacobus mullinarius et petrus zemellus, omnes de suprascripto loco grantora dicto domino petro dare tenebantur per cartam unam traditam et scriptam per tuscam iudicem qui dicitur de Aurellio millesimo ducentesimo vigesimo tertio tertiodecimo ante Kallendas martii, de quibus extiterunt fideiussores et principales debitores frogerius de madio et Iacobus filius quondam dominici de Vocco et ormanus de monte et brexanus de monte et Madius filius quondam lafranci homiti et Iacobus filius quondam magni de monte et guifredus filius quondam guidonis homiti et Martinus filius quondam lafranci de zumello omnes de suprascripto loco grantora. Et item de libris quinque tertiolorum sortis quas guido de romonte et guido loca consules loci de grantora et ugo et petrus zumelli et lafranchus eius frater perosius et Iohanes botta et lazarinus et petrus et martinus de la salla et Albertus et guillielmus de nigro et guifredus homiti et vicentius et Ottobellus de grantora et guifredus de Vocco et ubertus de sibiria et Iacobus mullinarius et pastor de Indemini et petrus cavallerius et Albertus botta et pedretus dicto domino Amizoni ad partem dicti domini petri patris sui dare tenebantur per cartam unam traditam et scriptam per Massium iudicem de massenzana Millesimo ducentesimo vigesimoseptimo, die sabati ultimo die Iullii. Et item de libris vigintiduabus et soldis quatuor tertiolorum sortis. Quos denarios pedrulfus cui dicitur buiratus et guidonus cui dicitur de romonte consules de loco grantora et pastor cui dicitur de Indemini camparius illius loci ex parte et utilitate illius comunis et Martinus filius lafranchi ferrarii et Mediopanis qui dicitur de Voccho et Albertus de voccho et petrus cavallerius et albertus botta et Guido botta et ubertus de Sibiria et Ottobellus de grantora et Iacobus mullinarius et ugo de ravaxina et pellosus de vico homines et vicini de loco grantora dicto domino Amizoni filio dicti petri de carcani dare tenebantur per cartam unam traditam et scriptam per guidrardum iudicem de massenzana notarium Millesimo ducentesimo vigesimo septimo, octavo ante Kalendas novembris. Et item de libris quadraginta quinque tertiolorum pro guiderdono preterito ipsorum omnium denariorum sortis et expensis factis pro dicta sorte. Et tempore quod illa cessio facta fuit ut per omnia et in omnibus continetur in quodam publico instrumento scriptum per Anselmum lignatium notarium iussu petri Millesimo ducentesimo Trigesimoquinto, die sabati tertiodecimo die madii (15). Predictus dominus Tisius de Mandello et Ugorinus filius quondam predicti domini Guidonis plus maior annis quatuor decim ut ipse et predictus dominus tisius dixerunt et protestati fuerunt et etiam ex aspectu corporis aparebat et uterque eorum in solidum fecerunt vendicionem et datum et cessionem domino Napoleoni de la turre (16) recipienti suo nomine et nomine omnium fratrum suorum et nepotum suorum filiorum quondam domini Alamani de laturre fratris sui. Nominatim de predictis hominibus qui se se suposuerunt predictis quondam domino guidoni et tisio si vivunt et si non vivent de eorum heredibus et descendentibus. Item de predicta albergaria et iure albergarie. Item de predicto ficto seu prestatione modiorum viginti predicte blave superius determinate. Item de predicto ficto seu prestatione predictorum plaustrorum quatuor vini et de predicta prestatione fusariorum sexaginta canapi et calcariarum duarum calzine omni anno prestandis. Item de predictis omnibus fictis et prestationibus preteritis. Item de predictis omnibus denariis et instrumentis et iuribus de quibus superius omnibus iura cessa sunt. Item de predictis omnibus et singulis et omnibus que subsecuta sunt et ad predicta spectant et pertinent. Et de predictis omnibus instrumentis et omnibus quorum probatio in eis continetur. Item fecerunt predicto domino Napoleom recipienti predicto modo et nomine venditionem de infrascriptis seduminibus et terris que pervenerunt in predicto de mandello ratione prestationum preteritarum et predictorum iurium et que fuerunt predictorum debitorum videlicet Inprimis de sedumine uno iacente ubi dicitur ad ravaxinam. Cui coheret amane ser Alberti de sexa et fratrum ameridie tenetur per simbertum de massenzana asero et amonte domini Raimondi de besozeno (17). Item de casa una derupata iacente ibi prope via mediante. Cui coheret ab omnibus partibus via. Item de silva una cum arboribus. Cui coheret amane et ameridie et amonte monasterii de de sertina (18) a sero via. Item de campo uno cum plantis arborum et vitum. Cui coheret amane et ameridie et amonte via et dicitur ad saram. Item de campo uno iacente ubi dicitur ab mortizium. Cui coheret amane via ameridie grasse de cuvio asero heredum quondam lafranchi de biviliono amonte domini Raimondi de besozeno. Item de campo uno iacente ubi dicitur a gartibiliolum. Cui coheret amane monasterii de desertina ameridie via asero terra que fuit lafranci de vico amonte domini simberti de massenzana et fratrum. Item de silva una et buscho simul se tenentes ubi dicitur in Valle vigana. Cui coheret amane suprascripti domini tisii ameridie presbiteri Anrici et in parte Ardizoni de grantora asero grasse de cuvi a monte sortis de vico. ltem de silva una iacente ubi dicitur intus communantiam. Cui coheret amane dicti presbiteri ameridie suprascripti monasterii asero et amonte suprascriptorum domini tisii et nepotis. Item de silva una ubi dicitur ad rotam sive intus vallem. Cui coheret amane dicti monasterii ameridie rialis asero suprascriptorum domini tisii et nepotis. Item de medietate unius prati cum arboribus ubi dicitur ad pradizium subtus oro de nexe. Cui coheret amane suprascripti monasterii ameridie rialis asero ecclesie sancti petri de grantora (19) amonte dicti domini Raimondi de besozeno. Item de silva una ubi dicitur in petia. Cui coheret ab omnibus partibus illorum de sexa (20) a sero via. Quod sedumen et que casa et terre fuerunt Ugonis de palma de predicto loco grantora. Item de sedumine uno iacente ubi dicitur ad ravaxinam cum prato et silva insimul se tenentes. Cui coheret amane Ardizonus de grantora ameridie senterium de caseda a sero via a monte illorum de sexa. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad saram. Cui coheret a mane grasse ameridie franceschi de sexa asero simberti de masenzana amonte fluvium morgorabii (21). Item de petia una silve et buschi in simul se tenentes ubi dicitur insallera. Cui coheret amane et ameridie et asero suprascripti monasterii de desertina amonte terra ecclesie sancti petri de grantora. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in valle vigana. Cui coheret amane via ameridie sortis de galliate asero suprascripti domini tisii amonte via et in parte sortis de vico. Item de silva una iacente ubi dicitur in taxera. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie Iacobi de honrigono asero similiter amonte heredum quondam Iohanis de silva. Item de petia una vinee iacentis ubi dicitur in gorrora sive in campo fermono. Cui coheret amane suprascripti domini tisii ameridie via asero monasterii de desertina amonte suprascripti simberti. Item de silva una iacente ubi dicitur inpetia. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie Ardizoni et inparte illorum de sexa asero et amonte illorum de sexa. Item de silva una iacente in Oro zuarrino. Cui coheret amane bocardorum de mediolano (22) ameridie Ardizoni asero monasterii de desertina amonte illorum de sexa. Item de silva una ubi dicitur ad gazium. Cui coheret amane illorum de semeridie via asero Iacobi de honrigono amonte via. Item de silva una et buscho simul [tenentes] ubi dicitur ad paulem de rozio. Cui coheret amane heredum quondam Ottobelli de sexa ameridie monasterii de desertina asero suprascripti simberti amonte illorum de sexa et inparte grasse. Item de silva una iacente ubi dicitur in campillago. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie via asero heredum quondam lafranci de vico et fratrum amonte suprascripti simberti. Item de silva una cum buscho iacente ubi dicitur in bondigozo. Cui coheret amane rialis ameridie Iacobi de honrigono (sic) asero via amonte ardizoni. Item de buscho uno et silva una iacentibus ubi dicitur intus prata. Cui coheret amane suprascripti simberti ameridie via asero illorum de sexa amonte ardizoni. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad meziam de prato grasso. Cui coheret amane monasterii de desertina ameridie heredum quondam lafranci de vico asero regazina amonte Oldradi de cassiano. Item de silva una iacente ubi dicitur ad pascharium. Cui coheret amane via ameridie monasterii desertine amonte illorum de Fabiascho asero Anrici de grantora. Item de buscho uno iacente ubi dicitur infadena. Cui coheret amane monasterii desertine ameridie illorum de fabiascho asero sortes de sara amonte sortis de vico. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad formadonam. Cui coheret amane via ameridie pratum baraterium sive formadoram asero Oldradi de cassiano amonte via. Quod sedimen et que terre fuerunt petri cavallerii de suprascripto loco de grantora. Item de medietate unius petie terre cum plantis vitum supra habentibus ubi dicitur ad metiam de prato grasso. Cui coheret amane monasterii desertine ameridie illorum de sexa asero terra que fuit petri cavallerii amonte dicti monasterii. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad mundaitias de piedis. Cui coheret amane monasterii desertine ameridie et asero mazo de Anrigatiis amonte morgorabia. ltem de campo uno iacente ubi dicitur ad mercuri. Cui coheret amane marchixii de mediopane ameridie monasterii desertine asero via amonte Ardizoni. Item de silva una iacente ubi dicitur inrotonda. Cui coheret amane Ardizoni ameridie monasterii disertine asero grasse amonte dicti monasterii. Que omnes terre fuerunt mediopanis de vocco. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad pradam. Cui coheret amane via ameridie monasterii desertine asero simberti de masenzana amonte via. Qui campus fuit Arderici de maria. Item de silva una iacente ubi dicitur ad pratum de valle. Cui coheret amane rialis ameridie illorum de sexa asero similiter amonte suprascripti monasterii. Item de silva una iacente ibi prope. Cui coheret amane terra que fuit perosi de vico ameridie rialis asero buschus amonte rialis. Item de silva una iacente ubi dicitur intus vallem de castelleto (23). Cui coheret amane Ardizoni ameridie rialis asero sortis de galliate amonte via. Que terre fuerunt marchixii botte. Item de campo uno iacente ubi dicitur inpetia. Cui coheret amane franceschi de sexa ameridie domini Alberti de sexa et fratrum et in parte dicti franceschi et in parte domini Raimondi de besozeno asero dictorum dominorum Alberti de sexa et fratrum et in parte domini franceschi de sexa amonte Ardizoni et in parte domini franceschi. Que petia terre fuit guidonis locche. Item de sedimine uno cum mollandino iacente ubi dicitur ad vicam. Cui coheret amane et ameridie via asero monasterii desertine amonte flumen de grantorella. Item de campo uno. Cui coheret amane suprascripti simberti asero via amonte fuit illorum de cagino. Et iacet ubi dicitur subtus stradam. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad mortizium. Cui coheret amane suprascripti simberti asero piceni a monte ipsius simberti. Item de vinea una iacente ubi dicitur in campo fermono. Cui coheret amane Ardizoni ameridie via asero domini tisii amonte similiter et in parte Ardizoni. Item de silva una iacente ubi dicitur inrotonda. Cui coheret amane Ardizoni ameridie monasterii desertine asero baze de massenzana amonte illorum de sexa. Item de silva una iacente ibi prope supra. Cui coheret amane monasterii de desertina ameridie similiter asero terra que fuit monasterii de Ingana (24) amonte domini tisii. Item de silva una iacente ubi dicitur intus comunantia. Cui coheret amane suprascripti domini tisii ameridie presbiteri Anrici de grantora asero similiter amonte rialis. Item de silva una iacente ubi dicitur intenzana. Cui coheret amane senterium ameridie illorum de calliate asero illorum de sexa amonte domini tisii de mandello. Item de silva una et buscho simul se tenentibus ubi dicitur invalle seu dellera. Cui coheret amane sortis de sara ameridie rialis asero monasterii de desertina amonte illorum de montegarino. Item de silva una iacente ubi dicitur ad rotam. Cui coheret amane rocha ameridie suprascripti simberti amonte rialis. Item de petia una terre in qua est pianta una nucis et iacet intus locum de grantora ubi dicitur ad pontem. Cui coheret amane suprascripti domini tisii ameridie monasterii de desertina asero via amonte domini honrici de besozeno. Quod sedumen et que omnes terre fuerunt martini filii quondam Iacobi mullinarii. Item de petia una terre que est campus iacente ubi dicitur ad vacirora. Cui coheret amane heredum quondam marchixii de biviliono a meridie senterium asero Ardizonis de grantora amonte via. Item de petia una campi iacente ubi dicitur ad quadram. Cui coheret amane marchixii mediopanis ameridie senterium asero heredum quondam marchixii de biviliono amonte via sive accessum. Item de campo uno iacente ubi dicitur in prato manigore. Cui coheret amane Anrici crassi ameridie guifredi de bonora asero via amonte habatis desertine. Item de campo uno iacente ibi prope. Cui coheret amane rialis crosi ameridie Abatis desertine asero via amonte suprascripti Abatis desertine. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad merocorum. Cui coheret amane suprascripti marchixii de biviliono ameridie suprascripti simberti et fratrum asero via amonte grosse
de cuvi. Que omnes terre fuerunt Iacobi de villana de suprascripto loco grantora. Item de sedumine uno cum clauso uno iacente in loco grantora ubi dicitur ad vicum. Cui coheret amane terra que fuit monasterii de gana et in parte via ameridie similiter asero monasterii de desertina amonte fuit lafranci de vico et in parte dominorum de sexa. Item de vinea una iacente ubi dicitur supra ecclesiam. Cui coheret amane terra que fuit monasterii de Ingana ameridie monasterii de desertina et in parte domini simberti de massenzana amonte flumen de grantorella. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad quartairollam. Cui coheret amane et ameridie et amonte via asero lafranci de vico et fratrum. Item de campo uno et vinea simul se tenentibus iacentibus ubi dicitur ad quadram. Cui coheret amane suprascriptorum domini tixii et nepotis ameridie senterium asero suprascripti simberti et fratrum amonte grosse. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad merculum. Cui coheret amane rivus crossus ameridie Ardizoni de grantora asero via amonte lafranci de vico. Item de prato uno iacente ubi dicitur in ocha de presbiteris. Cui coheret amane goenda de campania ameridie lagoza de prebertis asero suprascripti domini tisii et inparte grosse et inparte ecclesie sancti petri amonte fluvium morgorabia. Item de prato uno iacente ibi prope. Cui coheret amane monasterii de desertina ameridie Alberti de sexa et fratrum asero flumen morgorabie amonte heredum quondam lafranci de vico et fratrum. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad preberti. Cui coheret amane lafranci de vico et fratrum ameridie morgorabia asero Oldradi de cassiano et inparte morgorabia amonte heredum quondam lafranci de vico et fratrum eius. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad pontexellum. Cui coheret amane monasterii dìsertine ameridie lafranci de vico et fratrum asero morgorabia amonte franceschi de sexa. Item de silva una iacente in terrenzana. Cui coheret amane via ameridie illius franceschi asero et amonte rialis. Item de silva una iacente ibi prope. Cui coheret amane via ameridie suprascripti domini tisii asero illorum de sexa. Item de silva una iacente ubi dicitur intus cogerolis de terenzana. Cui coheret amane dominorum de sexa ameridie rialis asero via amonte sortis de sara. Item de silva I (sic) iacente ubi dicitur intus ravellinam. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie via asero illorum de sexa amonte monasterii de disertina. Item de silva una iacente ubi dicitur inbareda. Cui coheret amane sortis Ardizonis et presbiteri Anrici ameridie rialis asero lafranci de vico et fratrum amonte rialis. Item de silva una iacente ubi dicitur in terenzana. Cui coheret amane sortis de galliate et sortis de sara asero via amonte lafranci de vico et fratrum. Item de silva una iacente ad pratum de gazo. Cui coheret amane suprascripti presbiteri Anrici et domini siniberti de massenzana ameridie via asero lafranci de vico et fratrum amonte fuit monasterii de Ingana. Item de silva una iacente ubi dicitur ad sabionum. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie monasterii de disertina asero lafranci de vico et fratrum amonte via. Item de silva una iacente ubi dicitur in plano de campo de vico. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie similiter asero via amonte monasterii de disertina. Item de silva una iacente ibi prope. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie similiter asero suprascripti domini tisii amonte illorum de sexa. Item de vinea una zerba cum casa dirupata et cum arboribus supra ubi dicitur ad campum vicum. Cui coheret amane illorum de sexa et inparte Ardizoni ameridie Ardizoni et inparte lafranci de vico asero illorum de sexa et inparte Ardizoni amonte via. Item de petia una terre cum arboribus que fuit vinea et iacet ubi dicitur ad voltam. Cui coheret amane simberti ameridie rialis asero monasterii de disertina amonte via. Item de silva una iacente ubi dicitur adrodonda. Cui coheret amane lafrancus qui dicitur picenus ameridie domini tixii asero illos de sexa amonte rialis. Item de silva una iacente ibi prope ad rotondam. Cui coheret amane monasterii disertine ameridie et asero domini tisii amonte terra que fuit monasterii de Ingana. Item de prato uno cum arboribus et dicitur in petia. Cui coheret amane lafranci de vico et fratrum ameridie et asero illorum de sexa. Amonte via. Item de [prato uno] iacente ibi prope. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie similiter asero et amonte suprascripti simberti. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad preibertis. Cui coheret amane tenet grossa de Cuvi ameridie monasterii de disertina asero fluvium morgorabie amonte ecclesie sancti petri de grontora. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad prahiberti. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie lafranci de vico asero morgorabia amonte monasterii de disertina. Item de silva una iacente ubi dicitur ad pasque. Cui coheret amane terra que fuit monasterii de Ingana ameridie Ardizoni et aliorum plurium asero clausum quod fuit dicti perosi amonte sancti Victoris de travallia (25). Item de silva una iacente ubi dicitur ad rivertum. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie monasterii disertine asero et amonte via. Item de petia una buschi iacente ubi dicitur intus cuguzudam. Cui coheret amane monasterii disertine ameridie heredum ser Ottobelli de sexa asero fuit lafranci de vico et fratrum amonte via. Quod sedumen et que omnes terre fuerunt perosi de vico de suprascripto loco grantora. Item de sedumine uno cum clauso simul se tenentibus iacente in loco grantora ubi dicitur in ravaxina. Cui coheret amane et ameridie via asero simberti de massenzana amonte habatis disertine. Item de vinea una iacente ubi dicitur in campo formano. Cui coheret amane heredum quondam marchixii de biviliono ameridie via asero terra suprascripti tisii amonte suprascripti domini simberti et est pertica una et media. Item de vinea una iacente ubi dicitur ad crucem. Cui coheret amane franceschi de sexa ameridie abatis asero guillielmi de biviliono amonte suprascripti simberti et est pertice tres. Item de vinea una iacente ubi dicitur in proendore. Cui coheret amane suprascripti simberti ameridie suprascripti franceschi et inparte suprascripti Abatis asero illorum de besozeno amonte illorum de besozeno et abatis et est pertice tres. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad pontem de ecclesia. Cui coheret amane de bocardis ameridie morgorabia asero heredum suprascripti quondam marchixii amonte via et est pertica una. Item de campo iacente ubi dicitur ad saram. Cui coheret amane abatis ameridie similiter asero via amonte illorum de sexa et est tabule sedecim. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad guaitarora. Cui coheret amane Alberti de biviliono ameridie senterium asero abatis amonte via et est pertica una. Item de campo uno iacente ubi dicitur in campadellio. Cui coheret amane accessum ameridie heredum quondam marchixii de bivilliono asero et amonte domini abatis et est pertica una. Item de campo uno et dicitur ibi prope. Cui coheret amane accessium ameridie habatis asero similiter amonte grosse et est pertica una. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad rovorem. Cui coheret amane habatis ameridie via asero illorum de sexa amonte senterium et est pertice due. Item de campo uno iacente ibi prope. Cui coheret amane suprascripti tisii ameridie via asero via amonte domini Abatis et est pertice quatuor. Item de campo uno iacente ubi dicitur in prato meregoo. Cui coheret amane rialis ameridie Abatis asero via amonte suprascripti domini Abatis et est pertice quinque. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad mercoli. Cui coheret amane rialis ameridie simberti de massenzana asero via amonte grosse et est pertice quinque. Item de vinea una iacente ubi dicitur in valle. Cui coheret amane Imblavadi de vico ameridie (sic) asero sancti petri amonte morgorabia et est pertice due. Quod sedumen et que terre fuerunt lafranci de bivilliono de suprascripto loco grantora. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad piodim. Cui coheret amane regalzine ameridie habatis asero via amonte Abatis et est pertice sue (sic). Item de prato uno iacente ubi dicitur ad cirossam. Cui coheret amane morgorabia ameridie suprascripti simberti asero abatis amonte illorum de sexa et est pertice tres. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad ronchum. Cui coheret amane morgorabia ameridie Imblavadi de vico asero et amonte morgorabia et est pertice due. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad pratum iberti. Cui coheret amane abatis ameridie et asero illorum de sexa amonte via et est pertica una. Item de prato uno iacente ibi prope. Cui coheret amane Ciodenda de campanea ameridie abatis asero illorum de sexa amonte abatis et est pertica una. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad mortitium. Cui coheret amane campania ameridie suprascripti simberti asero et amonte illorum de sexa et est pertice quinque. Item de prato uno et dicitur ad pratum iberti intus. Cui coheret amane abatis ameridie illorum de sexa asero illorum de sexa et in parte Abatis amonte simberti de massenzana et est pertice tres. Item de prato uno iacente ubi dicitur in prato grasso. Cui coheret amane via ameridie oldradi de cassiano asero et amonte dicti domini Abatis et [est] pertice quinque. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad pontem de ecclesia. Cui coheret amane et ameridie flumen morgorabie asero de bocardis amonte via et est pertice sex. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad mullinarium. Cui coheret amane et ameridie illorum de sexa asero Imblavadi de vico amonte grantorella et est pertica una et media. Item de silva una iacente ubi dicitur in Valle de sindellaria. Cui coheret amane Abatis ameridie rialis asero de bocardis amonte de montegarina et est pertice due. Item de silva una iacente ubi dicitur ad missam valle. Cui coheret amane Abatis ameridie riale asero suprascripti simberti amonte terra de montegarino et est pertice quatuor. Item de silva una iacente ubi dicitur ad rocham in valle. Cui coheret amane Abatis ameridie riale asero sortis de daveiro amonte suprascripti simberti et est pertice tres. Item de silva una iacente ubi dicitur ad la fragiam. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie riale asero sortis de daverio amonte suprascripti simberti et est pertica una. Item de silva una iacente ubi dicitur ad riverti. Cui coheret amane Abatis ameridie via asero illorum de sexa amonte via et fluvium et est quasi pratum (sic) et est pertica una. Item de silva una iacente ubi dicitur ingaziolo. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie Abatis asero morgorabia amonte de bocardis et est pertice sex. Item de silva una iacente ubi dicitur ingazolo ser simberti. Cui coheret amane illorum de sexa asero via amonte de bocardis et illorum de sexa et est pratum quasi et est pertice quatuor. Item de silva una iacente ubi dicitur inpetia. Cui coheret amane Abatis ameridie illorum de sexa a sero via vetus amonte simberti de massenzana et est pertice tres. Item de silva una iacente ubi dicitur in ortia guarino. Cui coheret amane suprascripti simberti ameridie et asero Abatis amonte terra petri cavallerii que est domini Tisii et est pertice due. Item de silva una iacente ubi dicitur ad gazium. Cui coheret amane suprascripti Abatis ameridie similiter asero illorum de sexa amonte similiter et est pertice tres. Item de silva una iacente ad sabionum. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie rialis asero illorum de sexa et inparte paule et est pertice quinque. Item de silva una iacente ubi dìcitur ad vultam sive ad campanigum. Cui coheret amane rialis ameridie riale asero grosse de cuvi amonte suprascripti tisii et inparte illorum de sexa et est pertice due. Item de silva una iacente ubi dicitur intus pratum. Cui coheret amane via ameridie suprascripti simberti asero illorum de sexa et in parte via amonte Abatis et est pertice sex. Item de silva una iacente ubi dicitur ad silvam marchixii. Cui coheret amane illorum de vico ameridie presbiteri asero riale amonte via et est pertice quatuor. Item de silva una inter sortes de terenzana. Cui coheret amane illorum de fabiascho ameridie sortes de vico asero terra domini tisii que fuit perosi de vico amonte Imblavadi de vico et est pertice due. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in albareda. Cui caheret amane Abatis ameridie riale asero sortis de sara amonte riale et est pertice quatuor. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in albareda. Cui coheret amane Abatis ameridie riale asero terra domini tisii de mandello amonte riale et est pertice sex. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in piadena. Cui coheret amane fabiaschum ameridie riale asero senterium amonte illorum de fabiascho et est pertice tres. Item de buscho uno iacente ubi dicitur ad vallem de pertusio. Cui coheret amane illorum de fabiascho ameridie riale asero et amonte riale et est pertice quatuor. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in viganeo. Cui coheret amane illorum de Cunardo ameridie Abatis asero via amonte riale et est pertice tres. Item de buscho uno iacente ubi dicitur in riveram. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie Abatis asero morgorabia amonte fuit Iohannisbelli de pastore et est pertice octo. Item de buscho uno iacente ibi prope. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie heredum quondam marchixii de bivilliono et in parte de honrigonibus asero morgorabia amonte Abatis et est pertice octo. Item de buscho uno iacente ibi prope. Cui coheret amane illorum de sexa ameridie Abatis asero morgorabia amonte Abatis et est pertice quinque. Item de buscho uno iacente ubi dicitur intus vallem. Cui coheret amane rialis ameridie terra domini tisii asero similiter amonte rialis. Item de tota sua parte quam habent inter sortes de vico divisas et indivisas. Item de campo uno iacente ubi dicitur intus canevarum de vico (26). Cui coheret amane illorum de sexa ameridie via asero illorum de sexa amonte via. Item de prato uno iacente ubi dicitur ad ronchum. Cui coheret amane fluvium morgorabie ameridie oldradi de Cassiano asero monasterii disertine et aliorum plurium amonte illorum de sexa. Item de campo uno iacente ubi dicitur ad moronum. Cui coheret amane Abatis ameridie via asero Abatis amonte via. Item de campo uno iacente subtus ecclesiam. Cui coheret amane Abatis ameridie via asero Abatis amonte via. Item [de] medietate pro indiviso unius iacentis ubi dicitur ad merculi. Cui coheret amane via asero et amonte Abatis. Item de medietate unius iacentis ubi dicitur ad vicum supra ruziam molini. Cui coheret amane et ameridie via amonte
ruzia. Item de tota sua parte cumunantiarum sortis de vico. Item generaliter de omnibus seduminibus et terris cultis et incultis campis vineis pratis buschis silvis zerbis vicanalibus et comunantiis (27) et generaliter omnibus rebus et iuribus territoriis que et quas predicti de mandello habent et eis pertinent in predicto loco grantora et eius territorio et finita. Nichil in se reservato. Et de omni iure et accione predictis omnibus rebus et iuribus venditis et ipsis domino tisio et Ugorino et cuilibet eorum pro eis et eorum occasione pertinenti et adiacenti. Eo tenore quod amodo predictus dominus Napoleonus suo nomine et nomine suprascriptorum fratrum et nepotum suorum et ipsi fratres et nepotes sui cum suis heredibus et cui dederint habere et tenere et titolo emptionis debeant possidere et quasi possidere et petere et exigere debeant eius heredibus et cui dederint predicta omnia superius vendita et data et de eis facere quicquid facere voluerint sine predictorum domini Tisii et ugorini et cuiuslibet eorum suorumque heredum et cuiuslibet alterius persone contradictione. Cum omnibus usibus et utilitatibus et comoditatibus et accessis et ingressibus et regressibus iuribus predictis omnibus superius veditis (sic) et ipsis venditoribus et cuilibet eorum pertinentibus et adiacentibus. Insuper predicti dominus Tisius et ugorinus cesserunt et dederunt atque mandaverunt eidem domino Napleoni (sic) recipienti suprascripto nomine competentes etcompetentia in predictis et pro predictis omnibus superius venditis et contra predictos omnes datores debitores et fideiussores et eorum heredes et res et bona que sunt vel fuerunt aut erunt eorum. Et contra detentores et possessores bonorum suorum et contra quascumque alias personas et res et rerum possessores pro eis et eorum occasione. Eundemque dominum Napleonem suprascripto nomine procuratorem in rem suam constituerunt et fecerunt. Ita ut per omnia et modis omnibus in eorum et cuiuslibet eorum locum sit et succedat et esse debeat suprascripto nomine. Et volentes predicti domini Tisius et Ugorinus in predictum dominum Napleonem recipientem suprascripto nomine plenum dominium et plenam possessionem et quasi transferre et dare constituerunt se predicta omnia superius vendita et data et cessa possidere et quasi possidere. Cui dominio et possessioni et quasi illico renuntiaverunt et in predictum emptorem recipientem suprascripto nomine transtulerunt et deseruerunt et derelinquerunt et se absentes exinde fecerunt volentes eum suprascripto nomine facere suo ministerio possessorem et quasi. Insuper predictus dominus Tisius et Ugorinus promiserunt et vadiam dederunt et omnia sua bona pignori obligaverunt eidem domino Napleoni recipienti predicto nomine. Ita quod uterque eorum in solidum teneatur et conveniri possit cum effectu. Renuntiantes benefitio nove constitutionis qua cavetur quod nequis ex reis conveniatur si alter sit presens et solvendo et ausilio epistole divi Adriani et omni alii iuri et ausilio et deffensionem usus et legis quo se tueri possent quod deffendent et guarentabunt eidem domino Napleoni suo nomine et nomine suprascriptorum fratrum et nepotum suorum et ipsis fratribus et nepotibus suis et suis heredibus et cui dederint predicta omnia superius vendita et data et cessa ab omni persona collegio et universitate omni tempore suis expensis et damnis et sine damno et dispendio predictorum emptorum. Et quod exonerabunt et indemnem prestabunt et conservabunt predictum dominum Napoleonem suprascripto nomine ab omnibus fodris et impositionibus et oneribus comunis mediolani impositis et imponendis donec inventaria consignata Comuni mediolani durabunt et fiet fodrorum et onerum imposito super ipsis. Et quod predicta venditionem et datum et cessionem et suprascripta omnia et singula et quodlibet eorum ratam et firmam et rata et firma habebunt et tenebunt. Et contra non facient nec venient ratione minoris pretii nec aliqua alia certiorati predicta omnia superius vendita et data et cessa pluris pretii esse. Et quod tradent eidem domino Napleoni suprascripto nomine vacuam possessionem et quasi de predictis omnibus superius venditis et datis et cessis. Et quod restituent eidem domino Napleoni suprascripto nomine omnes expensas et damna et interesse que fierent pro predictis omnibus et singulis atendendis et observandis et consignandis. Et pro pretio predictorum omnium venditorum et datorum et cessorum fuerunt confessi et contenti predicti dominus Tisius et ugorinus recepisse et habuisse a suprascripto domino Napleoni solvente suo et nomine predictorum fratrum et nepotum suorum libras Trecentas tertiolorum. Renuntiando omni exceptioni non numerate et non recepte pecunie et non facte solutionis et omni probationi incontrarium. Insuper predictus Ugorinus iuravit ad sancta dei Evangelia corporaliter quod predictam venditionem et datum et cessionem et suprascripta omnia et singula et quodlibet eorum ratam et firmam et rata et firma habebit et tenebit. Et contra non faciet nec veniet nec restitutionem in integrum implorabit. Et quod est maior annis quatuordecim. Que omnia fecerunt predicti venditores ita quod ad predicta omnia possint omni tempore conveniri si agi contingerit occasione predictorum. Renuntiantes quod non possint aliquo tempore opponere vel allegare causas collocatas vel collocandas vel ferias ordinarias solemnes vel repentinas vel alium interdictum causarum. Nec dicere se velle dare nec illum dominum Napleonem predicto nomine cogendum esse recipere insolutum pro aliquo damno vel expensis vel interesse vel aliqua restitutione cartas vel notas debiti comunis mediolani factas vel faciendas vel alias cartas vel aliud quam pecuniam numeratam. Et statuto facto per comune mediolani quod statutum dicitur paraticorum et omnibus aliis statutis consiliis et ordinamentis comunis mediolani factis vel que fierent infuturum. Etiam si ordinaretur per comune mediolani vel per aliquam aliam personam inde virtutem habentem in consilio vel arengo vel aliter quod tali renuntiatione non obstante creditores cogendos esse recipere insolutum cartas vel notas debiti comunis mediolani factas vel fatiendas. Nec possit dicere pacto non posse perimi de quo cogitatum non docetur. Et constituerunt omnia sua bona nomine illius domini Napleonis pro se et pro suprascriptis fratribus et nepotibus suis seu nomine predictorum fratrum et nepotum possidere. Ita quod eidem domino Napleoni suo nomine et nomine predictorum fratrum et nepotum suorum seu eisdem fratribus et nepotibus suis liceat ubicumque invenerint de bonis eorum vel alicuius eorum ocupare et detinere et in possessionem intrare et robare et contestare et sequestrare et vendere et allienare et insolutum retinere sua auctoritate absque nuntio iudicis et sine servitore et banno vel alia conventione usque ad plenam et complenam et completam solutionem et satisfactionem. Et quod non possint dicere eis vel alicui eorum vim vel violentiam factam esse nec illum dominum Napleonem in causam fatigare nec libellum petere nec peticionem inscriptis nec exemplum carte nec aliquem terminum vel prorogationem et omni alii iuri quo se tueri vel iuvari possent. Quibus omnibus renuntiaverunt ex certa scientia et pacto speciali (28). Actum in curia comunis mediolani. Coram Alberto de pescellago et Ardigatio de gazino pro notariis. Interfuerunt ibi testes lafranchus filius Oliveri de sancto
premo et Gualterius Antellii filius quondam (sic) et boalliollus filius quondam Guillielmi bovis civitatis mediolani omnes.
(S. T). Ego Otto filius guifredi de vogenzate notarius civitatis mediolani predictis interfui et rogatus tradidi et subscripsi.
(S. T.) Ego Petrus filius quondam zanebelli de Carono notarius de suburbio porte comacine Civitatis mediolani iussu suprascripti Ottonis
scripsi.
R. B.

[Articolo apparso sulla rivista: Archivio Storico Lombardo, XLVII (1920/1-2), pp. 106-134. Le frasi evidenziate in neretto sono integrazioni al testo che l'autore ha scritto di suo pugno sulla copia della rivista in suo possesso].